Tình trạng quảng cáo và mua bán thuốc lá trái phép trên không gian mạng vẫn đang diễn ra phổ biến, bất chấp quy định pháp luật cấm quảng cáo mặt hàng này. Các hội nhóm kín trên mạng xã hội, với lượng lớn thành viên tham gia, trở thành kênh chính để quảng cáo và mua bán thuốc lá trái phép. Những bài đăng trên nhóm này thường sử dụng tên giả hoặc tài khoản ảo, kèm thông tin liên hệ riêng để tránh sự giám sát của cơ quan chức năng. Hoạt động mua bán thuốc lá diễn ra linh hoạt, từ bán lẻ đến bán nguyên cây, với giá dao động từ 300.000 đến 900.000 đồng/cây, tùy loại sản phẩm.
Pháp luật Việt Nam nghiêm cấm hoàn toàn việc quảng cáo thuốc lá dưới mọi hình thức và trên mọi nền tảng. Theo Luật Quảng cáo 2012 (sửa đổi 2025) và Luật Phòng, chống tác hại của thuốc lá 2012, thuốc lá là mặt hàng cấm quảng cáo, khuyến mại hay tiếp thị, trừ một số hoạt động tài trợ nhân đạo đặc biệt. Các hành vi quảng cáo thuốc lá trên mạng xã hội, như đăng bài, quay clip sử dụng hoặc giới thiệu thuốc lá, đều có thể bị coi là quảng cáo trái phép và bị xử phạt từ 50 đến 70 triệu đồng theo Nghị định 38/2021/NĐ-CP.
Luật sư Dương Lê Ước An, Công ty Luật Hợp danh Đại An Phát, cho rằng việc xử lý vi phạm gặp nhiều khó khăn do vấn đề thẩm quyền pháp lý, truy vết danh tính và tốc độ lan truyền nội dung quá nhanh. Tuy nhiên, Việt Nam đã có các công cụ pháp lý như Luật An ninh mạng 2018, Nghị định 53/2022/NĐ-CP và Nghị định 181/2013/NĐ-CP để yêu cầu gỡ bỏ nội dung vi phạm và buộc các nền tảng tuân thủ quy định của pháp luật Việt Nam.
Liên quan đến mức xử phạt hiện nay, luật sư An đánh giá chưa đủ sức răn đe, đặc biệt với những đối tượng thu lợi lớn từ quảng cáo thuốc lá. Ông đề xuất tăng mức phạt, bổ sung các hình thức xử lý bổ sung như tịch thu lợi nhuận, đình chỉ hoạt động, công khai danh tính vi phạm… và hoàn thiện khung pháp lý quản lý thuốc lá điện tử – vốn đang là kẽ hở trong công tác phòng, chống tác hại của thuốc lá hiện nay.
Để nâng cao hiệu quả quản lý, các cơ quan chức năng cần tăng cường phối hợp trong việc giám sát, xử lý các hành vi quảng cáo và mua bán thuốc lá trái phép trên mạng xã hội. Mặt khác, nâng cao nhận thức của người dân về tác hại của thuốc lá cũng là một giải pháp quan trọng trong việc giảm thiểu tình trạng này.
Trong bối cảnh tình trạng quảng cáo và mua bán thuốc lá trái phép trên mạng xã hội đang diễn ra phổ biến, việc hoàn thiện khung pháp lý và nâng cao hiệu quả quản lý là rất cần thiết. Đồng thời, việc tăng cường xử lý nghiêm các hành vi vi phạm và nâng cao nhận thức của người dân sẽ giúp giảm thiểu tình trạng này, bảo vệ sức khỏe của cộng đồng.
